1- 01/07/2020 tarihinden itibaren BİLGE Sisteminde eşya teslimi işlemleri nasıl olacaktır?
Bu tarihten itibaren eşyanın teslim edildiği kişinin T.C. kimlik numarası geçici depolama yeri memurunca Sisteme girilecektir. Eşyanın teslimi sırasında Sisteme girilen T.C. Kimlik Numarası, Yükümlü Kayıt ve Takip Sisteminde (YKTS)’de eşyayı teslim alacak kişiler arasında yer alıyorsa Sistem eşyanın teslimine izin verecektir.
2- YKTS’de eşyayı teslim alacak kişi nereye kayıt edilecek?
YKTS-Vekalet Giriş menüsünde temsilci bilgileri alanına profil kutucuğu eklenmiş olup bu kutucuktan “gümrük müşaviri”, “gümrük müşavir yardımcısı” ve “diğer” şeçimi yapılarak kayıt yapılması gerekmektedir.
3. YKTS’de eşyayı teslim alacak kişiyi kim kaydedecek ?
Kayıt işlemi gümrük müşaviri veya ithalatçı firma temsilcisi tarafından yapılabilecektir.
4- İthalatçı firma müşavirlik firmasında çalışan ve vekâlet verdiği kişileri kayıt edebilir mi?
Evet. BİLGE Kullanıcı kodu ve şifresine sahip firma temsilcisi eşyanın teslimine ilişkin olarak tanımlanmak istenilen “gümrük müşaviri”, “gümrük müşavir yardımcısı” ve “diğer” kişilerin kaydını kendisi yapabilir.
5- Hangi temsil türleri kayıt edilebilecek?
Gümrük müşaviri/firma temsilcisince YKTS-Vekalet Giriş menüsünde temsilci bilgileri alanına eklenmiş olan profil kutucuklarından “gümrük müşaviri”, “gümrük müşavir yardımcısı” ve “diğer” türleri seçilerek kayıt yapılması gerekmektedir.
Gümrük müşaviri YKTS’ye giriş yaparak temsil ettiği ithalatçı firmanın vekâlet verdiği müşavirlik firması çalışanlarını ve müşavir yardımcılarını kayıt edebilecektir.
Örneğin A ithalatçı firması B müşavirlik firması ile çalışıyor ve B müşavirlik firmasında çalışan C kişisine eşyanın teslimi için vekâlet vermiş ise; B müşavirlik firmasında çalışan gümrük müşaviri; C kişisini kayıt edebilecektir.
C kişisinin müşavir yardımcısı olması durumunda; “gümrük müşavir yardımcısı” seçimi yaparak; gümrük müşavirliği yetkisi olmamakla birlikte müşavirlik firmasında çalışan olması durumunda “diğer” seçimi yaparak kayıt edecektir.
6- Kimler “diğer” olarak kayıt edilebilir ?
İthalatçı firmanın doğrudan temsilcisi olmayan ancak bu firmada çalışan kişiler ile gümrük müşavirliği firmasında çalışan dolaylı temsil yetkisi olmayan çalışanlar “diğer” olarak kayıt edilebilecektir. Eşyanın teslim edileceği kişinin doğrudan alıcı firmanın verdiği vekâletnamede yetkili olarak sayılması gerekmekte olup müşavirlik firmaları tarafından sonradan kendi personeline verilen vekâletnameler üzerinden kayıt yapılmayacaktır.
7- “57” kullanıcı kodu profilinde yetkilendirilen gümrük müşaviri yardımcıları Sisteme kayıt yapacak mıdır ?
Hayır. Gümrük müşavir yardımcıları YKTS Programında Vekâlet Giriş menüsünden vekâlet giriş işlemi yapılmayacaktır. Gümrük Müşavir Yardımcılarının eşyayı teslim almaları için kayıt işlemini gümrük müşavirleri yapacaktır.
8- Eşyanın teslimi anındaki kontroller hangi firma üzerinden yapılacaktır?
BİLGE Sistemi’ndeki geçici depolama yeri çıkış işlemleri esnasında çalışan kontroller; alıcı Vergi Kimlik Numarası ile eşyanın teslim edildiği kişinin T.C. Kimlik Numarası üzerinden yapılmakta olup YKTS’deki kayıtların “gümrük müşaviri”, “gümrük müşavir yardımcısı” ve “diğer” kişilerin bağlı oldukları müşavirlik şirketinin firma vergi kimlik numarası üzerinden değil alıcının firmanın vergi kimlik numarası ile ilişkilendirilerek yapılması gerekmektedir.
9- Vekâletlerin toplu olarak güncellenmesi mümkün müdür?
Toplu Dolaylı Vekâlet Güncellemesi “Vekâlet Güncelleme / Süre Uzatımı / İptal”sekmesinden yapılabilmekte olup detaylı bilgiye program içinde yer alan kılavuzlardan erişilebilmektedir.
Cevap: tıklayınız.Soru: Onaylanmış kişi statüsü ile yetkilendirilmiş yükümlü arasındaki farklar nelerdir?
Cevap:
- Yetkilendirilmiş yükümlüler onaylanmış kişilerin faydalandığı tüm izin ve yetkilerden faydalanabilirler. Yetkilendirilmiş yükümlülerin onaylanmış kişilerden farklı olarak ayrıca taşıt üstü mavi hat, ihracatta yerinde gümrükleme ve izinli gönderici yetkisinden faydalanmaları mümkündür.
- Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası süresiz olarak düzenlenmekte olup koşulların karşılanmaya devam edip etmediği periyodik kontrollerle incelenirken, onaylanmış kişi statü belgesinin geçerlilik süresi 2 yıldır ve süre sonunda güncellenmesi gerekir.
- Onaylanmış kişi statüsüne sahip olabilmek için belirli performans (ithalat ihracat hacmi) koşullarına bakılırken, yetkilendirilmiş yükümlü olabilmek için sağlanması gereken herhangi bir performans koşulu bulunmamaktadır.
- Onaylanmış kişi statüsüne sahip olabilmek için gümrük kurallarına uyum ve mali yeterlilik şatı aranırken, yetkilendirilmiş yükümlü olabilmek için ayrıca düzgün ve izlenebilir bir kayıt düzeni ile emniyet ve güvenlik standartlarına sahip olunması gerekir.
- Yetkilendirilmiş yükümlü statüsü bir uluslar arası bir uygulama olup bu statü için aranan koşullar global nitelikte olup, onaylanmış kişi statüsü daha yerel bir uygulamadır.
- Onaylanmış kişiler sahip oldukları kolaylıkları yalnızca ülkemizde kullanabilmelerine karşılık yetkilendirilmiş yükümlüler sahip oldukları kolaylıkları imzalanacak karşılıklı tanıma anlaşmaları çerçevesinde ticaret yaptıkları diğer ülkelerde de kullanabilirler.
- Yetkilendirilmiş yükümlüler, güvenilirliği tasdik edilmiş firmalar olduklarını kullanabilecekleri özel bir logo ile ilan edebilirlerken, onaylanmış kişilerin kullanabilecekleri bir logo bulunmamaktadır.
- Eksik beyan,
- Kısmi Teminat,
- Azaltılmış zorunlu bilgilerden oluşan özet beyan verme,
- Tam beyanlı yaygın basitleştirilmiş usul (taşıt üstü)
- Mavi hat (taşıt üstü dahil)
- İthalat ve ihracat beyannemelerine belge eklememe,
- Beyannamenin belge kontrollerine tabi tutulması halinde kontrollerinin öncelikle yapılması,
- Beyanname kapsamı eşyanın muayeneye tabi tutulması halinde muayenenin öncelikle yapılmasıdır.
Yetkilendirilmiş yükümlü statüsü sahibi aşağıdaki izin ve yetkilerden ise talep etmeleri ve ilgili ek koşul veya koşulları sağlamaları halinde yararlanılabilirler:
- Götürü teminat,
- İhracatta yerinde gümrükleme izni,
- Basitleştirilmiş işlem kapsamında A.TR Dolaşım Belgesi Düzenleme ve Vize Etme İzni
- Eşyanın kıymetine bakılmaksızın fatura beyanı veya EUR. MED fatura beyanı düzenleyebilme izni,
- İzinli gönderici yetkisi
Yetkilendirilmiş yükümlü statüsü almaya hak kazanmış ve başvuru yılından bir önceki yıl ve bizzat kendisi asgari 5 Milyon Dolar tutarında fiili ihracat yapmış olan ihracatçı firmalar ihracatta yerinde gümrükleme iznine sahip olabilir. Başvuru sahibi şirketin dış ticaret sermaye şirketleri, grup ihracatçıları gibi aracı kuruluşlar üzerinden yaptığı ihracat tutarları bu koşulun sağlanmasında dikkate alınmaz.
İhracatta yerinde gümrükleme sayesinde ihracat eşyasının gümrük işlemleri, firmanın kendi tesislerinde yapılarak ihracat eşyası iç gümrüğe getirilmeden doğrudan sınır gümrük idaresine sevk edilebilecektir. Eşya muayenesinin gerekli olduğu sınırlı sayıdaki durumlarda ise gümrük memurunca firmanın tesislerine gidilecektir.
Böylece hem izin sahibi firmaların izin kapsamındaki ihracatları daha hızlı ve daha az maliyetli bir şekilde gerçekleşecektir. Ayrıca, siparişlerin gecikmeksizin teslim mümkün olacak ve bu yolla pazar payları artacaktır.
Aşağıdaki koşulları karşılayan taşımacılar izinli gönderici olabilirler:
• Yetkilendirilmiş yükümlü statüsü almaya hak kazanmış olan,
•Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığından alınmış uluslararası taşımacı yetki belgesine sahip olan,
• Başvuru yılından bir önceki yıl içerisinde en az 500 transit beyannamesi (TIR Karnesi dâhil) kapsamında eşya transit eden,
• Kapsamlı teminat veya teminattan vazgeçme iznine sahip olan.
Yetkilendirilmiş yükümlü statüsü almaya hak kazanmış olmayan kişilerin bu kolaylıktan yararlanması mümkün değildir.
Taşıyıcı firmalara tanınan izinli gönderici uygulamasında, transit edilecek ihracat eşyası iç gümrük idaresine getirilmeden, izin sahibi firmanın tesislerinde mühürlenerek doğrudan sınır gümrük idaresine götürülebilecektir. Eşya muayenesinin gerekli olduğu sınırlı sayıdaki durumlarda ise gümrük memurunca firmanın tesislerine gidilecektir.
Böylece, izinli gönderici uygulamasıyla hem izin sahibi firmalar için zaman ve maliyet tasarrufu sağlanacak, hem de gümrüklerdeki iş yoğunluğu hafifletilerek araç kuyrukları azaltılacaktır.
Ayrıca, izinli gönderici yetkisine sahip taşımacıların ihracatta yerinde gümrükleme iznine sahip olan veya olmayan tüm firmaların ihracat eşyasını yetki kapsamında taşımaları mümkündür. İhracatta yerinde gümrükleme iznine sahip olmayan firmalar yalnızca kesin ihracat eşyalarını (1000 rejim kodlu işlemler) izinli gönderici kolaylığı çerçevesinde taşıtabileceklerdir.
Cevap:
- Gümrük idaresiyle ticaret erbabı arasında işbirliği artışı.
- Gümrük idaresinin iş yükünün hafifletilmesi, riskli sevkiyatlara daha çok odaklanabilmesi ve kaçakçılık faaliyetleriyle daha etkin mücadele edilebilmesi.
- Gümrüklerdeki eşya hareketlerinin ve araç sevkiyatlarının hızlandırılması.
- Yasal ticaretin kolaylaştırılması ve yasadışı ticaretle mücadelede etkinliğin arttırılması.
- Ülkenin uluslararası rekabet gücünün artması.
- Ülkenin yabancı yatırımlar için daha cazip hale gelmesi.
- Dış ticaretin hızlı ve kolay yapıldığı bir ülke olarak tanınma.
- Ulusal ve uluslararası piyasalarda ticaret ortağı olarak daha çok tercih edilme.
- Uluslararası ticaretteki emniyet ve güvenlik açıklarının azaltılması yoluyla güvenli ticaretin teşvik edilmesi.
- İşlemlerin daha az maliyetli ve daha hızlı gerçekleştirilmesi yoluyla ihracatın desteklenmesi.
- Uluslararası standartlarda daha etkin ve verimli çalışan, daha yüksek rekabet gücüne ve daha iyi iç kontrol süreçlerine sahip firma sayısında artış sağlanması.
- Tedarik masraflarının azalması ve tedarikçilerle işbirliğinin artması.
- Yurtdışı alıcılarına eşyayı zamanında teslim edebilme.
- Uluslararası pazarlarda tedarikçi olarak daha çok tercih edilme.
- Uluslararası piyasalarda güvenilir olarak tanınma.
- Karşılıklı tanıma anlaşması yapılan ülkelerde yetkilendirilmiş yükümlü olarak kabul edilme ve o ülkede yetkilendirilmiş yükümlüler için sağlanan ayrıcalıklardan mütekabiliyet esasına dayanılarak faydalanabilme.
Elektronik Tebligat (E-Tebligat) nedir?
Elektronik Tebligat, 640 sayılı Gümrük Personeli ile Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ve 01 Sıra No.lu Elektronik Tebligat Sistemi Genel Tebliği hükümlerine göre tebliği gereken belgelerin, Bakanlığımız E-Tebligat sistemi üzerinden Hazine ve Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi Başkanlığı) teknik alt yapısı aracılığıyla yükümlülerin elektronik adreslerine tebliğ edilmesidir. Bu tebliğ fiziki ortamda yapılan tebligat ile aynı sonucu doğurmaktadır.
E-Tebligat işleyişi nasıldır?
Elektronik imzalı tebligatın Bakanlığımız imza süreci tamamlanmasından sonra, Gelir İdaresi Başkanlığı teknik alt yapısı üzerinden yükümlülerin elektronik tebligat adresine iletilmektedir.
E-Tebligat ne zaman başlamıştır?
Bakanlığımız E- Tebligat sisteminin uygulamasına ilişkin çalışmalar 05 Kasım 2018 tarihinde tamamlanmış ve uygulama aynı tarihte gerçek ortamda devreye alınmıştır.
E-Tebligat sisteminden kimler yararlanabilir?
4458 sayılı Kanuna göre gümrük yükümlülüğünü yerine getirmekle sorumlu bütün kişiler dâhil olmak üzere, Hazine ve Maliye Bakanlığınca kendilerine tebliğe elverişli elektronik adres kullanma zorunluluğu getirilenler ve isteğe bağlı olarak elektronik tebligat yapılmasını talep edenler, Gelir İdaresi Başkanlığı sisteminden elektronik tebligat adresi almak ve E Tebligat Sistemini kullanmak zorundadır.
Tüzel kişilik bünyesinde faaliyet gösteren veya göstermeyen bütün gümrük müşavirleri ve yetkilendirilmiş gümrük müşavirleri de E-Tebligat Sistemini kullanmak zorundadır.
E-Tebligat başvurusunu kimler yapabilir?
Bakanlığımız E-Tebligat uygulaması kapsamında kendisine elektronik tebligat yapılma zorunluluğu getirilenler Gelir İdaresi Başkanlığı sisteminden elektronik tebligat adresi almak ve sistemi kullanmak zorundadır. E-Tebligat başvurusunu, yükümlülerin, bizzat kendisi veya kanuni temsilcisi aracılığıyla yapabileceği gibi E-Tebligat ile ilgili işlemleri yapmak üzere özel yetki içeren noterden alınmış vekâletnameyle vekili aracılığı ile de yapılabilir.
E-Tebligat adresine nasıl erişebilirim?
Kullanıcı kodu, parola ve şifre Gelir İdaresi Başkanlığı teknik altyapısı üzerinde üretilir ve muhatabına verilir. Kullanıcı kodu, parola ve şifresi olmayan kişiler ise sisteme her girişte yapılan kimlik doğrulaması ile elektronik tebligat adreslerine erişebilirler.
E-Tebligat yapıldığından nasıl haberdar olurum?
Bakanlığımız elektronik imzalı tebligat, Gelir İdaresi Başkanlığı teknik alt yapısı üzerinden muhatabın elektronik tebligat adresine iletilmektedir. Gelir İdaresi Başkanlığına E-Tebligat başvurusu yapıldığında ve Bakanlığımızca E-Tebligat gönderildiğinde Elektronik Tebligat Talep Bildiriminde belirtilen telefon numarasına SMS yoluyla ve/veya bildirilen e-posta adresine mail yolu ile bilgilendirme yapılır.
E-Tebligat Sisteminde hangi bilgilere ulaşabilirim?
E- Tebligat sisteminde, Bakanlığımızca düzenlenerek gönderilen idari yaptırım kararları ve diğer belgeler ile bunlara ait gönderim tarihi, tebliğ tarihi gibi bilgilere ulaşılabilir.
E-Tebligat Sistemi ile gönderilen belgeler ne zaman tebliğ edilmiş sayılır?
Bakanlık tarafından E-Tebligat sistemi ile gönderilen belgeler, yükümlünün elektronik ortamdaki adresine ulaştığı tarihi izleyen beşinci günün sonunda tebliğ edilmiş sayılır ve muhatabına ayrıca posta yoluyla tebligat yapılmaz.
E-Tebligat bildirimindeki bilgilerimi değiştirebilir miyim?
Bakanlığımız E-Tebligat sisteminden yararlananlar, Gelir İdaresi Başkanlığının https://intvrg.gib.gov.tr internet adresine giriş yaparak, daha önce bildirim ile bildirdikleri elektronik ortamdaki mevcut bilgilerini güncelleyebilirler.
E-Tebligat Sisteminden çıkabilir miyim?
Zorunlu veya isteğe bağlı olarak elektronik tebligat sistemine dahil olanlar zorunlu olmadıkça sistemden çıkmaları mümkün değildir. Bu zorunluluk halleri; ölüm, gaiplik veya tüzel kişililerde ticaret sicil kaydının (nevi değişikliği ve birleşme halleri dahil) silinmesi gibi hallerdir.
E-Tebligat Sisteminin faydaları nelerdir?
- Bilgi güvenliğini ve kişisel verilerin korunmasını sağlar.
- Hizmet kalitesini arttırır.
- Belgenin içeriğinin başkaları tarafından değiştirilemeyeceğini garanti eder, güvenilirdir.
- Fiziki ortamda haftalarca süren tebligat işlemi, elektronik tebligat sistemi ile saniyeler içinde gerçekleştirilir.
- Elektronik tebligat sisteminde, tebligatın ne zaman yapıldığını, gönderen kurumun ve alıcının kim olduğunu, gönderilen tebligatın ve eklerinin ne olduğunu, görüntülenebildiği için herhangi bir ihtilafa yer bırakmaz.
- Fiziki ortamda yapılan tebligatlar ücretli iken E-Tebligat ile yapılan tebligatlarda herhangi bir masraf bulunmadığından bütçeye katkı sağlar.
- Elektronik Tebligat Sistemiyle yapılan tebligatlar, kâğıt, zaman ve enerji tasarrufu sağladığı için doğanın, yeşilin ve insanlığın en büyük dostudur.
Cevap: 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun bilgi ve belge talebine ilişkin 11 inci maddesi hükmü saklı kalmak kaydıyla, TIR karnesinin eşya tanımının yazılı olduğu 10 no.lu kutusunda, eşyanın tam tespitini mümkün kılacak bir tanımın yapıldığı hallerde TIR karnesine fatura eklenmesi zorunlu değildir.
Ancak karnenin 10 no.lu kutusu doldurulurken, gıda maddesi, tekstil eşyası, fatura muhteviyatı eşya, elektronik eşya vb. belirsiz tanımlara sıklıkla yer verilmektedir. Eşyanın tam tespitini mümkün kılacak bir tanımın yapılmadığı durumlarda TIR karnesine fatura eklenmesi zorunludur.
TIR karnesi muhteviyatı eşya listesinin 10 no.lu kutuya sığmayacak kadar uzun olması halinde, karne muhteviyatı eşyanın tamamının cinsi, kap adedi ve ağırlığını gösterir yükleme listesi, fatura vb. belgeler TIR karnesinin varış gümrük idaresine kadar kullanılacak tüm yapraklarına iliştirilmelidir.
Asıl faturanın ibraz edilemediği durumlarda, asıl faturanın on beş gün içerisinde ibraz edileceğine dair taahhütname alınarak, faks fatura veya proforma fatura ile işlem yapılmasına izin verilir.
Cevap: Karayolu Taşıma Yönetmeliğinde üçüncü ülke taşıması “Yolcu ve eşyanın bindirme, indirme, yükleme, boşaltma noktalarının taşıtın kayıtlı olduğu ülkenin dışındaki ülkeler arasında yapılan taşımaları” şeklinde tanımlanmış olup, yabancı bir taşıyıcının ülkemizden aldığı yükü kendi ülkesi dışında bir ülkeye taşıması üçüncü ülke taşıması olarak değerlendirilmekte ve Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığınca üçüncü ülke geçiş belgesi aranmaktadır. Bu nedenle, ülkemize/ülkemizden uluslararası taşıma yapan taşıtların, eşyanın yüklendiği ülke ve boşaltma yapılacak ülke bilgilerinin TIR Karnesi, CMR, fatura vb. belgelerinde kontrol edilmesi, ancak ülkemize/ülkemizden yabancı ülke taşıtlarınca yapılacak taşımalarda taşıma evraklarından herhangi birinde (Fatura, TIR Karnesi, Gümrük Beyannamesi, CMR vb.) farklı ülke isimlerinin yer alması ve ikili bir taşıma olduğunun iddia edilmesi durumunda, taşıma türünün (ikili veya üçüncü ülke) belirlenebilmesi için mevcut kontrollere ilaveten;
- Ülkemizden yapılan taşımalarda, ihracat beyannamesinde varış ülkesi (17 no.lu hane) bilgisinin, taşımaya ait kaşeli ve imzalı Dolaşım/Menşe Belgelerinden ( ATR, EUR.1, EUR-MED, FORM A, Menşe Şahadetnamesi vb.) birinin aslı veya fotokopisinde varış/alıcı ülke bilgisi ile uyumunun aranması,
- Ülkemize yönelik olarak diğer ülkelerden yapılan taşımalarda ise ülkemize eşya gönderen ihracatçı tarafından düzenlenen EX-1 gibi gümrük beyannamelerinin çıkış ülkesi (15 no.lu hane) ve varış ülkesi (17 no.lu hane) bilgilerinin, taşımaya ait kaşeli ve imzalı Dolaşım/Menşe Belgelerinden ( ATR, EUR.1, EUR-MED, FORM A, Menşe Şahadetnamesi vb.) birinin aslı veya fotokopisinde ihraç ve varış/alıcı ülke bilgileri ile uyumunun aranması,
- Uyumlu ise ikili, değilse üçüncü ülke taşıması kabul edilerek işlemin buna göre sonlandırılması,
gerekmektedir.
Diğer taraftan, Türkiye’den Rusya Federasyonu’na yönelik taşımalarda ise Türk ihracatçısı tarafından doldurulan, onaylı ihracat beyannamelerinde hareket ülkesinin Türkiye, varış ülkesinin Rusya Federasyonu olarak belirtilmesi, Rusya Federasyonu’ndan Türkiye’ye yönelik taşımalarda ise Rus ihracatçısı tarafından doldurulan, onaylı ihracat/gümrük beyannamesinde hareket ve varış ülkesinin sırasıyla Rusya Federasyonu ve Türkiye olarak yer alması ve bu belgenin Türkçe veya İngilizce çevirisinin de ibraz edilmesi ve bu belgelerin ilgili kontrol makamlarına sunulması durumunda, bu tür taşımaların ikili taşıma olarak kabul edilmesi, belgelerin ibraz edilmemesi veya edilememesi durumunda ise taşımanın üçüncü ülke taşıması olarak değerlendirilmesi gerekmektedir.
Cevap:Taşınan eşyanın gümrük vergileri toplamının TIR Sözleşmesine göre tespit edilen azami teminat tutarını (ülkemiz için 100.000 AVRO) aşmaması durumunda hiçbir şekilde memur refakati verilmez.
Ancak gümrük vergileri toplamının teminat tutarını aşması koşuluyla, kaçakçılık yapılacağına dair ihbar, istihbarat, kuvvetli şüphe bulunması veya gerek taşınan eşya, gerekse taşıyıcı hakkında gümrük idarelerinde risk verilerinin mevcut olması hallerinde öncelikle Araç Takip Sisteminden (ATS) yararlanılması yoluna gidilir. ATS cihazının bulunması halinde hiçbir şekilde memur refakati verilemez. İlgili gümrük muhafaza idaresinde ATS cihazının bulunmaması durumunda memur refakati verilebilir.
Cevap: “TIR karnesi hamili” deyiminden; TIR Sözleşmesi’nin ilgili hükümlerine uygun olarak kendisine TIR karnesi verilen ve hareket Gümrük idaresinde eşyayı TIR rejimine tabi tutma isteğini belirten bir TIR karnesi formunda adına beyanda bulunulan kişi anlaşılır.
1975 tarihli TIR Sözleşmesi hükümleri gereğince, TIR karnesi hamili, karayolu taşıtının, taşıt dizisinin veya konteynerin yükü ve bu yüke ilişkin TIR karnesi ile birlikte hareket gümrük idaresine, yol boyu gümrük idaresine ve varış gümrük idaresine sunulmasından ve TIR Sözleşmesi’nin diğer ilgili hükümlerine tam olarak uyulmasından sorumludur.
Ayrıca, karne hamili gümrük idaresine karşı;
- Gümrük mevzuatı hükümlerine,
- Ulaştırmaya ilişkin ulusal ve uluslararası mevzuat hükümlerine,
- Türk Ticaret Kanunu hükümlerine,
Uymakla görevli ve sorumludur.
Eşyaların Karayolundan Uluslararası Nakliyatı İçin Mukavele Sözleşmesi’nin (CMR Sözleşmesi) 3 üncü maddesi;
“Bu Sözleşmenin uygulanması bakımından taşıyıcı, çalıştırdığı kişilerin ve taşımanın yapılması için hizmetlerinden yararlandığı diğer kimselerin görevleri sırasında hareket ve ihmallerinden sanki bu hareket ve ihmalleri kendisi yapmış gibi sorumlu olacaktır.”
Aynı Sözleşme’nin 17 nci maddesi ise;
“1. Taşıyıcı, yükü teslim aldığı andan, teslim edinceye kadar, bunların kısmen veya tamamen kaybından ve doğacak hasardan sorumludur…
3. Taşıyıcı taşımayı yapmak için kullandığı kusurlu taşıtları, bu taşıtı kiraladığı kişinin veya vekilinin yahut çalışanlarının hata ve veya ihmallerinden dolayı sorumludur.” hükümlerini amirdir.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu;
“Madde 18- Her tacirin, ticaretine ait bütün faaliyetlerinde basiretli bir iş adamı gibi hareket etmesi lazımdır.”
“Madde 876- (1) Zıya, hasar ve gecikme, taşıyıcının en yüksek özeni göstermesine rağmen kaçınamayacağı ve sonuçlarını önleyemeyeceği sebeplerden meydana gelmişse, taşıyıcı sorumluluktan kurtulur.”
“Madde 877- (1) Taşıyıcı, taşıma aracındaki arızaya, taşıtı kiraladığı kişinin, onun temsilcilerinin veya çalışanlarının kusuruna dayanarak sorumluluktan kurtulamaz.”
“Madde 879– (1) Taşıyıcı;
a) Kendi adamlarının,
b) Taşımanın yerine getirilmesi için yararlandığı kişilerin,
görevlerini yerine getirmeleri sırasındaki fiil ve ihmallerinden, kendi fiil ve ihmali gibi sorumludur.” hükümlerini amirdir.
TIR Sözleşmesi altında karayolu taşımacılığı yapacak firmaların kefil kuruluş TOBB’a verecekleri taahhütnamede, taahhütnameyi imzalayan TIR karnesi hamili, temsilcilerinin, hizmetinde çalışan kişilerin ve taşımanın yapılması için hizmetinden yararlandığı diğer kişilerin görevlerini yerine getirirken yaptıkları davranış ve ihmallerden kendisininmiş gibi sorumlu olacağını taahhüt eder.
Yukarıda sayılan hükümler gereğince, TIR karnesi hamili temsilcisinin, taşımanın yerine getirilmesi için yararlandığı kişilerin (kiralık araç çalıştırma vb.) ve şoförün kusurlarından ve eylemlerinden sorumludur. Yapılan usulsüzlüğe ilişkin herhangi bir bilgisi olmasa dahi sorumluluktan kurtulamaz. Bu durum TIR karnesi hamiline müeyyide uygulanmasına engel olmaz.
Cevap: Geçici ihraç kararı nedeniyle, ihracın başladığı tarihte ilgili programa veri girişi yapılmakta ve ihraç süresi boyunca firmanın TIR karnesi kapsamında taşıma yapması engellenmektedir. İhraç tarihi öncesinde başlayan ve bitirilemeyen taşımalar için, ihraç tarihi sonrasında, gümrük idarelerince TIR Transit Takip Programında Volet-2 veri girişi yapılması mümkün değildir. Bu durumda, TIR karnesi kapsamında yapılan taşımanın manuel olarak sonlandırılması gerekmektedir. Sonlandırma işleminde, karne ve eki belgelerde beyan edilen eşya ile araçta bulunan eşyaların karşılaştırılarak tam tespitinin yapılması ve Volet-2 sayfası üzerine gerekli meşruhatların düşülerek ekleriyle birlikte Manuel Veri Giriş Programına veri girişi yapılmak üzere Gümrük İdarelerine gönderilmesi gerekmektedir. Böylece TIR karnesinin ilgili programda artan giriş vermesinin önüne geçilecektir.
Ayrıca, TIR sisteminden ihraç süresi boyunca sınır kapılarında (Türkiye’ye giriş) veya iç gümrüklerde (yükleme), ithalat, transit, ihracat vb. rejim ayrımı gözetmeksizin, hiçbir şekilde TIR karnesi açılması söz konusu değildir ve Volet-1 sayfasına işlem yapılmayacaktır. Aynı durum, parsiyel yüklemelerde yapılan Volet-1 işlemlerini de kapsamaktadır. Bu tür durumlarda, ilgili firmanın talep etmesi halinde, 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun transit rejimine ilişkin hükümleri kapsamında aracın çıkış veya varış gümrük idaresine sevki sağlanabilecektir.
Cevap: Karayolu ile uluslararası eşya taşımacılığı yapılan taşıtların TIR Sözleşmesi hükümlerine uygun olarak imal edildiğini gösteren ve Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlükleri tarafından yetki verilen gümrük idarelerince iki yıl süreyle geçerli olmak üzere TIR Sözleşmesi ekinde yer alan örneğe uygun olarak düzenlenen belgedir.
TIR karnesi himayesinde uluslararası taşımacılık, TIR Sözleşmesinde öngörülen şartlara uygun olarak yapılmış taşıtlar ve/veya konteynerler ile yapıldığından, TIR sistemine dahil olmak isteyen nakliyeci firmaların bu belgeyi almaları zorunludur.
Cevap: 1975 tarihli TIR Sözleşmesine taraf diğer ülke taşıyıcılarının ülkemiz sınırları içerisinde, TIR karnesi himayesinde yaptıkları taşımalarda Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) kefildir. Ancak TIR karnesi kapsamında yapılan bir taşımada, TIR karnesi hamili ve römorka ait taşıt onay belgesi sahibi farklıysa, bu taşıma için TOBB’un kefaleti bulunmamaktadır.
Cevap: 31/12/2010 tarihli ve 27802 (5. Mükerrer) sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Gümrük Genel Tebliği’nin (TIR İşlemleri) (Seri No: 1) 19 uncu maddesinin ikinci fıkrası, “TIR karnesi tek bir yolculuk için geçerlidir.” hükmünü amirdir. İlgili hüküm gereğince, Türkiye gümrük bölgesinden yurt dışı edilen eşyanın her ne sebeple olursa olsun geri gönderilmesi halinde, yurt dışına sevk işleminde kullanılan TIR karnesi ile Türkiye gümrük bölgesine tekrar giriş yapması mümkün bulunmamaktadır.
Cevap: Ağır veya havaleli eşya; ağırlıkları, boyutları veya nitelikleri bakımından, kapalı bir karayolu taşıtı veya kapalı konteyner ile taşınamayan, yükün özelliği itibariyle gümrük idaresi tarafından, taşıma için kolayca bölünmesine imkân olmadığı kanaatine varılan, yüklü durumdaki ölçü ve ağırlıkları, 1 seri nolu Gümrük Genel Tebliği (TIR İşlemleri) EK-1’deki ölçü ve ağırlıklardan en az birine uymayan, dolayısıyla karayolunda taşınması, özel yük taşıma izin belgesi ile mümkün olan her türlü eşyayı ifade etmektedir.
Bilindiği üzere, TIR karnesi himayesinde uluslararası taşımacılık, TIR Sözleşmesinde öngörülen şartlara uygun olarak yapılmış taşıtlar ve/veya konteynerler ile yapılır. TIR Sözleşmesinde öngörülen şartlara uygun olarak yapılmış;
a) Taşıtlar için, taşıt onay belgesi,
b) Konteynerler için, konteyner onay plakası,
düzenlenir. Ancak çekiciler ile ağır veya havaleli eşya taşıyan taşıtlar için taşıt onay belgesi aranmaz.
Ağır veya havaleli eşya taşınması için, kefil kuruluş TOBB’dan kapağı ve bütün yaprakları üzerinde büyük harflerle İngilizce olarak “HEAVY OR BULKY GOODS” veya Fransızca olarak “MARCHANDISES PONDÉREUSES OU VOLUMINEUSES” ibaresinin bulunduğu TIR karnesi alınmalıdır. Normal eşya ile ağır veya havaleli eşyanın tek bir TIR taşıması kapsamında taşınması durumunda, normal eşya ile ağır veya havaleli eşya için ayrı TIR karnesi düzenlenmesi gerekir. Ayrıca ağır veya havaleli eşya taşınmasında kullanılacak taşıtlar için Karayolları Genel Müdürlüğünden “özel yük taşıma izin belgesi” alınması gereklidir.
Cevap: TIR karnesinin geçerlilik süresini kefil kuruluş TOBB tespit eder. Yerli taşıyıcıya verilen TIR karneleri 120 gün, yabancı taşıyıcıya verilenler 10 gün geçerlidir. Karnenin geçerlilik tarihi hiçbir koşulda değiştirilemez veya uzatılamaz.
Geçerlilik süresi biten TIR karneleri gümrük idarelerince kabul edilmez. Ancak, geçerlilik süresinin bitiş tarihinde veya bu tarihten önce hareket gümrük idaresi tarafından kabul edilen TIR karnesi, TIR taşıması sonlandırılıncaya kadar geçerli kabul edilir.
Geçerlilik süresi biten bir TIR karnesinin hareket gümrük idaresi tarafından sehven kabul edilerek eşyanın sevk edilmesi ve bu durumun diğer bir hareket gümrük idaresi, giriş, varış veya çıkış gümrük idaresi tarafından tespit edilmesi halinde, durumu tespit eden gümrük idaresi tarafından TIR karnesi sonlandırılır.
Cevap: Bilindiği üzere, giriş veya hareket gümrük idaresi tarafından, işlemleri tamamlanıp varış veya çıkış gümrük idaresine sevk edilecek taşıtın güzergâh kat etme süresi mevsim ve yol şartlarına göre en uzun mesafe için;
a) Nisan, Mayıs, Haziran, Temmuz, Ağustos, Eylül aylarında azami 120,
b) Ekim, Kasım, Aralık, Ocak, Şubat ve Mart aylarında azami 168,
saate kadar belirlenir.
Kaçakçılık yapılacağına dair ihbar, istihbarat, kuvvetli şüphe bulunması, gerek taşınan eşya, gerekse taşıyıcı hakkında gümrük idarelerinde risk verilerinin mevcut olması veya ATS cihazının takılması durumunda güzergâh kat etme süresi olarak mümkün olan en kısa süre verilir.
Güzergâh kat etme süresi geçtikten sonra varış veya çıkış gümrük idaresine gelen taşıt için 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 241 inci maddesinin ilgili fıkraları uyarınca para cezası uygulanır. Ayrıca, bu taşıtlar fiziki kontrole tabi tutulur.
Ancak, giriş veya hareket gümrük idaresince verilen güzergâh kat etme süresinin, güvenlik, arıza, kaza, yol yapımı, yol kapanması, hastalanma veya araç şoförünün emniyeti suiistimal suçu işlemesi veya başka bir nedenle geçirilmesi halinde, ilgililerin en yakın Emniyet, Jandarma, Gümrük veya Sağlık birimleri gibi ilgili mercilerden alacakları belgelerle bu durumlarını belgelendirmeleri halinde veya herkesçe bilinen olağanüstü hallerde (doğal afet vb.) belge aranmaksızın, 4458 sayılı Gümrük Kanununun 241 inci maddesinde öngörülen para cezası uygulanmaz.
Cevap: TIR sistemi çerçevesinde karayolu ile uluslararası eşya taşıması yapmak isteyen firmaların Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’ndan (C1), (C2), (C3), (L2), (M2) veya (R2) yetki belgesi almış olmaları zorunludur.
Bu belgelere ilişkin düzenleme yapmaya Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı yetkilidir. Gümrük idaresi ulaştırma mevzuatının düzenleyicisi değil, uygulayıcısı konumundadır.
Cevap: Transit Rejimi, ithalat vergileri ve ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmayan serbest dolaşıma girmemiş ve ihracatla ilgili gümrük işlemleri tamamlanmış eşyanın gümrük gözetimi altında Türkiye Gümrük Bölgesi içindeki bir noktadan diğerine taşınmasına uygulanır.
Transit rejimi; ulusal transit rejimi, 14.11.1975 tarihli TIR Karneleri Himayesinde Uluslararası Eşya Taşınmasına Dair Gümrük Sözleşmesi (TIR Sözleşmesi), 22.6.2012 tarihli ve 6333 sayılı Kanunla onaylanması uygun bulunan 20/5/1987 tarihli Ortak Transit Rejimine İlişkin Sözleşme, 26.6.1990 tarihli Geçici İthalat Sözleşmesi ve 19/6/1951 tarihli Kuvvetlerin Statüsü Hakkında Kuzey Atlantik Anlaşmasına Taraf Devletler Arasındaki Sözleşme kapsamındaki transit işlemlerini kapsar.
Gümrük idareleri, transit rejimine tabi tutulan eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesi içinde;
·Yabancı bir ülkeden yabancı bir ülkeye,
·Yabancı bir ülkeden Türkiye’ye,
·Türkiye’den yabancı bir ülkeye,
·Bir iç gümrük idaresinden diğer bir iç gümrük idaresine,
taşınmasına izin verir.
Transit eşyası için tahakkuk edebilecek gümrük vergilerinin ödenmesini sağlamak üzere teminat verilmesi zorunludur. Ancak; havayoluyla, boru hattıyla, demiryoluyla, denizyoluyla yapılan taşımalar için, yönetmelikle belirlenen haller dışında teminat aranmaz.
Transit Rejimine ilişkin genel düzenlemeler;
·Gümrük Kanunu’nun 84 ile 92 nci maddeleri arasında,
·Gümrük Yönetmeliğinin 212 ile 244 üncü maddeleri arasında,
·4 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliğinde (Transit Rejimi)
·2012/4 ve 2018/19 sayılı Genelgelerde yer almaktadır.
Eşyanın Topluluk sınırları içindeki iki nokta arasında gümrük vergilerine tabi tutulmaksızın taşınmasını sağlayan rejim ise Birlik Transit Rejimidir.Türkiye Gümrük Bölgesi içerisinde yer alan bir hareket idaresinden başlayıp herhangi bir ülke sınırı geçişi olmaksızın yine Türkiye Gümrük Bölgesi içerisinde yer alan bir varış idaresinde sonlandırılan transit işlemlerinde kullanılan rejim ulusal transit rejimidir.
T1 rejimi, Topluluk dışı eşyanın ortak transit hükümleri çerçevesinde eşyanın taşınmasına uygulanan rejim iken T2 rejimi ise topluluk eşyasının ortak transit hükümleri çerçevesinde taşındığı rejim türüdür.
TR rejim kodu, ulusal transit işlemlerinin ayırt edilebilmesini teminen Türkiye Gümrük Bölgesi içerisinde başlayıp biten taşıma işlemlerinde kullanılır.
IR rejim kodu ise ihracat ile ilgili gümrük işlemleri tamamlanmış eşyanın karayoluyla Türkiye Gümrük Bölgesi içerisinde ulusal transit rejimi içerisinde taşınmasında kullanılır.
Bunun dışında; 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanununa göre; uluslararası eşya taşımacılığında Bakanlığımız sınır kapılarındaki birimler gerek denetim görevi ile gerekse denetim görevlerini yerine getirmek ve denetimler sırasında tespit ettikleri kusurlar ve ihlaller için tutanak düzenlemekle yükümlüdürler. İlgili Kanuna göre söz konusu kusur ve/veya ihlallerin gümrüklü sahalarda tespiti halinde; gümrük personelince ihlal veya idari para cezası karar tutanağı düzenlenmektedir. Kusur ve/veya ihlalin sınır kapıları haricindeki gümrüklü sahalarda tespiti halinde ise bu tespitler ihlal veya idari para cezası karar tutanağı düzenlenmek üzere en yakın ulaştırma birimine intikal ettirilir.
Öte yandan, Ağırlık ve boyutlar itibariyle 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nda belirlenen limitleri aştığı tespit edilen taşıtların yurda girişlerinde Karayolları Genel Müdürlüğü’nce düzenlenmiş izin belgesi aranmakta olup; ilgili mevzuatında belirlenen ağırlık ve boyutları aştığı tespit edilen ancak söz konusu izni bulunmayan taşıtların yurda girişine izin verilmemektedir.
5015 sayılı Kanunun 2 nci maddesinde sayılan akaryakıt ürünleri ise Benzin türleri, nafta (hammadde, solvent nafta hariç), gazyağı, jet yakıtı, motorin türleri, fuel-oil türleri ile Kurum tarafından belirlenen diğer ürünleridir.
Karar kapsamındaki ürünün transitini yapacak izin sahibi ve/veya taşıyıcı, ticarete konu eşya türüne uygun, ilgili kurumlardan mevzuatları gereğince alınmış izin, ruhsat, lisans ve/veya yetki belgesi sahibi olmalıdır. Söz konusu iznin alınabilmesi için öncelikle, 3 Seri No’lu Gümrük Genel Tebliği(Transit Rejimi) 4 üncü maddesinde sayılan “Ön İzin” koşullarının sağlanmış olması gerekmekte olup, ön izin başvurusu reddedilen firmalar izin başvurusunda bulunamamaktadır.
Cevap: Taşıyıcı firma ve şoför başvuruları izin sahibi firma aracılığıyla Gümrükler Genel Müdürlüğüne iletilmektedir. Başvuru sonuçları izin sahibi firmaya bildirilmektedir.
İzin sahibi firmalar tarafından, sürücü izni talebinde bulunan kişilere ait başvuru tarihi itibariyle en son 15 gün once alınmış olan adli sicil belgesi ile isimlerinin Bakanlığımıza bildirilmesi gerekmektedir.
Cevap: İlgili Kurumlarca yapılan değerlendirmenin olumlu olması durumunda sürücü isimleri ilgili Bölge Müdürlüklerine ve izin sahibi firmaya, olumsuz olması durumunda ise sadece izin sahibi firmaya bildirilmektedir. Sürücülere herhangi bir belge verilmesi söz konusu değildir.
Cevap: TGTC’de kullanılan 12 rakamlı kodun ismi Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu’dur (GTİP). Bu kodun ilk 6 rakamı Dünya Gümrük Örgütü’ne üye tüm ülkelerce kullanılan Armonize Sistem (Harmonized System-HS) Nomanklatürü kodunu, 7-8’inci rakamları Avrupa Birliği ülkeleri tarafından kullanılan Kombine Nomanklatür (Combined Nomenclature-CN) kodunu, 9-10’uncu rakamları farklı vergi uygulamalarımız nedeniyle açılan pozisyonları gösteren kodlarını, 11-12 inci rakamlar ise istatistik kodlarını göstermek için kullanılmaktadır.
Örnek: 540761 90 90 11
AS Nom.kodu Cn Kodu Milli alt açılım kodu İstatistik Kodu
Cevap: BTB talep edene ücretsiz olarak verilir. Bununla birlikte, özellikle eşyanın kimyevi tahlili veya ekspertizi ya da talep edene geri gönderilmesi nedeniyle gümrük idarelerince yapılan masraflar talepte bulunan tarafından karşılanır.
Cevap: BTB başvuruları; İstanbul, Orta Anadolu, Ege, Uludağ, Orta Akdeniz ve Doğu Marmara Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüklerine yapılır. Ayrıca elektronik başvuru imkânı da bulunmaktadır.
Elektronik başvuru, BTB Programına veri girişi yapılması suretiyle yapılabilmektedir. BTB E-Başvuru Sistemine Bakanlığımız internet sitesinde yer alan “E-İşlemler” menüsünden erişim sağlanabilir.
Yazılı başvurunun ise Gümrük Yönetmeliğinin 1 numaralı ekinde yer alan başvuru formu örneğine uygun bir form ile yetkili Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüklerine yapılması gerekmektedir.
BTB başvuruları elektronik olarak veya form aracılığıyla yapılabilmektedir.
b) Hak Sahibi: Adı ve Adresi (Zorunlu)
c) Gümrük Tarife Cetveli (Zorunlu)
ç) Eşyanın Ayrıntılı Tanımı (Zorunlu)
d) Ticari İsimlendirme ve Ek Bilgi (Zorunlu)
e) Eşyanın Tarife Pozisyonunun Tespiti İçin Başvuruya Eklenen Ekler (Zorunlu)
f) Öngörülen Sınıflandırma (İsteğe Bağlı)
g) Beyan (Zorunlu)Başvuru bilgilerinin doldurulmasına ilişkin ayrıntılı bilgi ilgili tebliğde yer almaktadır.
Cevap: Talep edenin verdiği yanlış ve eksik bilgiye dayanan BTB iptal edilir. İptal, iptal kararının verildiği tarihten itibaren hüküm ifade eder.
a) Gümrük Tarife Cetvelinde değişiklik yapılması ve verilen bilginin söz konusu değişiklikle getirilen hükümlere uymaması,
b) Dünya Gümrük Örgütünün uymakla yükümlü bulunduğumuz nomanklatür, izahname ve tarife pozisyonlarına ilişkin kararlarındaki bir değişikliğe uymaması,
c) BTB’nin iptal edildiğinin veya değiştirildiğinin bilgi verilen kişiye tebliğ edilmesi, durumlarında geçerliliğini yitirir.
Eşyanın tarifesiyle ilgili olarak Türk Gümrük Tarife Cetveli (TGTC)’ne, Gümrük Tarife Cetveli Açıklama Notlarına, AB Kombine Nomanklatür Açıklama Notlarına, Sınıflandırma Avilerine, muhtelif sınıflandırma kararlarına bakılabilir. (Söz konusu metinler Bakanlar Kurulu Kararı, Tebliğ, Genelge olarak web sitesinde yer almaktadır.)
Eşyanın tarifesi öğrenildikten sonra bu eşyaya uygulanacak vergi oranları veya dış ticaret önlemlerinin ilgili Kurum’dan öğrenilmesi gerekmektedir. Örneğin gümrük vergileri için İthalat Genel Müdürlüğü; ÖTV, KDV için Maliye Bakanlığı vb. Gümrük Tarife Cetvelindeki vergi oranları uygulamada kullanılmamaktadır.
Cevap: Bakanlığımız tarafından çıkarılarak Resmi Gazete’de yayımlanan mevzuat aşağıdaki listede belirtilmiştir:
KOD RESMİ GAZETE TARİH/SAYISI KONU
- Gümrük Genel Tebliği (Gümrük Tarife Cetveli İzahnamesi) (Seri No: 3) (15.02.2017 t. 29980 Mükerrer sayılı R.G.),
- Gümrük Genel Tebliği (Gümrük Tarife Cetveli Açıklama Notları) (Seri No: 3) 22.03.2017 tarih ve 29661 Mükerrer sayılı R.G.
- Gümrük Genel Tebliği (Gümrük Tarife Cetveli Açıklama Notları) (Seri No: 4) 11.02.2017 tarih ve 29976 sayılı R.G.
- Uyumu Sağlanmış (Armonize) Mal Tanımı ve Kodlama Sistemi Hakkında Uluslararası Sözleşme Uyarınca Uygulanması Gereken Sınıflandırma Görüşleri
(11.01.2018 tarih ve 30298 Mükerrer Sayılı R.G. ile yayımlanan 2017/11114 Sayılı BKK)
- Gümrük Genel Tebliği (Tarife-Sınıflandırma Kararları-(AB Sınıflandırma Tüzükleri) (Seri No:1) (12.07.2004 tarihli ve 25520 sayılı R.G.)
- Gümrük Genel Tebliği (Tarife-Sınıflandırma Kararları )(Seri No: 10) (11.07.2007 tarihli ve 26579 sayılı R. G.)
- Gümrük Genel Tebliği (Tarife Bilgisi) (Seri No:11) (07.11.2008 tarihli ve 27047 sayılı R. G.)
- Gümrük Genel Tebliği (Tarife Sınıflandırma Kararları) (Seri No:11) (24.07.2009 tarihli ve 27298 sayılı R.G.)
- Gümrük Genel Tebliği (Tarife Sınıflandırma Kararları) (Seri No: 12) (12.09.2010 tarihli ve 27697 sayılı R. G.)
- Gümrük Genel Tebliği (Tarife-Sınıflandırma Kararları) (Seri No: 4) (07.11.2004 tarihli ve 25636 sayılı R.G.)
- Gümrük Genel Tebliği (Tarife-Sınıflandırma Kararları) (Seri No: 8) (27.07.2005 tarihli ve 25888 sayılı R.G.)
- Gümrük Genel Tebliği (Tarife-Sınıflandırma Kararları) (Seri No: 9) (28.07.2006 tarihli ve 26242 sayılı R.G.)
- Gümrük Genel Tebliği (Tarife-Sınıflandırma Kararları) (Seri No:13) (04.11.2011 tarihli ve 28105 sayılı R.G.)
- Gümrük Genel Tebliği (Tarife-Sınıflandırma Kararları) (Seri No:14) (05.11.2011 tarihli ve 28106 sayılı R.G.)
- Gümrük Genel Tebliği (Tarife-Sınıflandırma Kararları) (Seri No: 15) (14.06.2013 tarihli ve 28677 sayılı R.G.)
- Gümrük Genel Tebliği (Tarife-Sınıflandırma Kararları) (Seri No: 16) (14.12.2013 tarihli ve 28851 sayılı R.G.)
- Gümrük Genel Tebliği (Tarife-Sınıflandırma Kararları) (Seri No: 17 (12.10.2014 tarihli ve 29143 sayılı R.G.)
- Gümrük Genel Tebliği (Tarife-Sınıflandırma Kararları) (Seri No: 18 (24.01.2015 tarihli ve 29246 sayılı R.G.)
- Gümrük Genel Tebliği (Tarife-Sınıflandırma Kararları) (Seri No: 20 (06.11.2015 tarihli ve 29524 sayılı R.G)
- Gümrük Genel Tebliği (Tarife-Sınıflandırma Kararları) (Seri No: 22 (19.11.2015 tarihli ve 29537 sayılı R.G.)
- Gümrük Genel Tebliği (Tarife-Sınıflandırma Kararları) (Seri No: 23 (26.04.2016 tarihli ve 29695 sayılı R.G.)
- Gümrük Genel Tebliği (Tarife-Sınıflandırma Kararları) (Seri No: 24 (26.11.2016 tarihli ve 29900 sayılı R.G.)
- Gümrük Genel Tebliği (Tarife-Sınıflandırma Kararları) (Seri No: 25 (21.03.2017 tarihli ve 30014 sayılı R.G.)
- Gümrük Genel Tebliği (Tarife-Sınıflandırma Kararları) (Seri No: 26 (02.11.2017 tarihli ve 30228 sayılı R.G.)
- Gümrük Genel Tebliği (Tarife-Sınıflandırma Kararları) (Seri No: 27 (05.12.2017 tarihli ve 30261 sayılı R.G.)
Cevap : 2021/4874 Sayılı Karar kapsamındaki sınır illerinde en az bir yıldır yerleşik olarak faaliyet gösteren esnaf ve tacire, ilgili STM’ de mağaza kiralama ve sınır ticareti kapsamında ithalat-ihracat yapma yetkisi veren belgedir.
Sınır Ticareti Belgesi başvuruları İl Ticaret Odası veya İl Ticaret ve Sanayi Odasına yapılır. Söz konusu odalar talepleri İl Değerlendirme Komisyonuna iletir. Değerlendirme Komisyonu, başvuru tarihinden itibaren 10 işgünü içerisinde müracaatları inceleyerek sonuçlandırır. Müracaatları uygun görülen esnaf ve tacirlere, Valilikçe Sınır Ticareti Belgesi verilir.
Belgenin geçerlilik süresi 3 yıl olup, süre bitiminde talep üzerine Valilikçe yeni belge düzenlenir. Belge hiçbir şekilde devredilemez.
Cevap : : Sınır ticareti kapsamında ithalat yapma yetkisi veren ve İl Değerlendirme Komisyonu tarafından düzenlenmesi uygun görülen belgedir.
Karar kapsamındaki illerde yerleşik esnaf yada tacirler, İthalat Uygunluk Belgesi almak üzere ilgili ildeki İl Ticaret Odası ve ya İl Ticaret ve Sanayi Odası’ na başvurur. Söz konusu odalar talepleri Değerlendirme Komisyonuna iletir. Değerlendirme Komisyonu, başvuru tarihinden itibaren 10 işgünü içerisinde müracaatları inceleyerek sonuçlandırır. Müracaatları uygun görülen esnaf ve tacir adına her bir ürün için bir İthalat Uygunluk Belgesi verilir. İthalat Uygunluk Belgesi düzenlenmesinde; il ihtiyacı ölçütü ile talep sahibinin vergi ve sosyal sigorta prim borcunun olup olmadığı, son bir yıla ait işletme cirosu ve esnaf ve tacirin sektörel faaliyet alanı ile daha önce adına tahsis edilmiş İthalat Uygunluk Belgeleri kapsamında gerçekleştirmiş olduğu ithalata ilişkin veriler de göz önünde bulundurulur.
Belgenin geçerlilik süresi düzenlendiği tarihten itibaren 90 gün olup bu süre uzatılamaz. Ancak, Tarım ve Orman Bakanlığınca belirlenen tarım ürünlerinin ithalatında hasat dönemi ve belge süresinin bir sonraki takvim yılına sarkması durumu da dikkate alınarak bu belge daha kısa süreler için düzenlenebilir. İthalat Uygunluk Belgesi süresinin bir kısmının tarım ürünleri ile ilgili mevsimsel ithalat kısıtlamaları dönemine girmesi halinde bakiye süre kazanılmış hak teşkil etmez.
Cevap: Sınır Ticaretinin Düzenlenmesine İlişkin Karar kapsamındaki illerde sınır ticaretine ilişkin tüm hususlarda karar vermeye yetkili organ, İl Değerlendirme Komisyonu’ dur; komisyonun sekreterya hizmetleri İl Ticaret Odası ve ya İl Ticaret ve Sanayi Odası tarafından yürütülmektedir.
İl Değerlendirme Komisyonu, Karar kapsamındaki illerin Vali veya Vali Yardımcısı Başkanlığında, İl Jandarma Komutanlığı yada İl Emniyet Müdürlüğü temsilcisi, İl Defterdarı, Gümrük İl Müdürü, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürü, Ticaret İl Müdürü, İl Tarım ve Orman Müdürü, İl Ticaret Odası ve ya İl Ticaret ve Sanayi Odası ile Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği temsilcilerinden oluşur.
Cevap: 2021/4874 Sayılı Karar kapsamındaki illerde; bu Kararın 14 üncü maddesinde belirtilenlere ilave olarak, gümrük idaresinin bulunduğu sınır kapılarında yeni Sınır Ticaret Merkezi kurulması için ilgili İl Valisi tarafından, açılması talep edilen Sınır Ticaret Merkezine ilişkin ekonomik, ticari ve sosyal gerekçeleri içeren ihtiyaç analizi çalışmaları ile birlikte Ticaret Bakanlığına iletilir.
Yeni Sınır Ticaret Merkezinin kurulmasına ilişkin talepler hakkında Ticaret Bakanlığınca Kararın 15 nci maddesinin birinci fıkrasında yer alan Başkanlık ve Bakanlıkların (Milli Savunma Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı) görüşleri alınır. Belirtilen Başkanlık ve Bakanlıkların tümünün görüşlerinin yeni Sınır Ticaret Merkezi kurulması yönünde olması halinde, bu hususlar Cumhurbaşkanına sunulur.
Sınır Ticaret Merkezi ile depolarının ve Sınır Ticaret Merkezi’nin ana yola bağlantısını sağlayan yolların projelendirilmesi, inşaatı, Sınır Ticaret Merkezi’nin teknik ve fiziki alt yapısının kurulması, bunların bakım ve onarımları ile Sınır Ticaret Merkezi çevresinin güvenliğinin sağlanması ve insan ve eşya giriş ve çıkışlarının denetim altına alınması ilgili Valiliklerce yerine getirilir. Sınır Ticaret Merkezinin fiziki olarak düzenlenmesi, eşya ve stok kontrollerinin yapılması ile bu merkezlere giriş ve çıkışlara ilişkin usul ve esaslar Ticaret Bakanlığınca tespit edilir.
Sınır Ticaret Merkezinin işletilmesi ile mağazaların kiralanması, ilgili Valilikçe hazırlanan ve Ticaret Bakanlığınca uygun görülen yönergeler çerçevesinde ilgili Valilikçe yerine getirilir. Sınır Ticaret Merkezinde gıda maddelerinin stoklanmasında kullanılacak depoların sağlığa uygunluk ve teknik şartlarının belirlenmesinde Tarım ve Orman Bakanlığının görüşü alınır.
Cevap: 2021/4874 sayılı Sınır Ticaretinin Düzenlenmesine İlişkin Karar’da; sınır ticareti kapsamına girmeyen ürünler aşağıdaki gibi sıralanmıştır:
- İhracı ve ithali ilgili mevzuatla yasaklanmış ve ithali belli kurum ve kuruluşlara bırakılmış maddeler,
- Ticaret Politikası Önlemleri kapsamındaki kota, koruma, damping ve sübvansiyona karşı vergi önlemlerine tabi ürünler,
- Petrol ve petrol ürünleri ile 5201 sayılı Harp Araç ve Gereçleri ile Silâh, Mühimmat ve Patlayıcı Madde Üreten Sanayi Kuruluşlarının Denetimi Hakkında Kanun kapsamında kontrole tabi ürünler,
- Yerli üretimin ve imalatın korunması ile haksız rekabetin önlenmesi amacıyla çay, şeker, fındık ve antepfıstığı ile Bakanlık tarafından ithalatı durdurulan diğer ürünler,
- İthalatı Tarım ve Orman Bakanlığının iznine tabi olan veteriner ilaçları, veteriner biyolojik ürünleri ve bunların bileşimine giren veya üretiminde kullanılan etkin maddeler,
- Canlı hayvan ticareti ile Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından insan, bitki ve hayvan sağlığı açısından risk teşkil ettiği belirlenen ürünler
sınır ticaretine konu edilemez.
*İthalat Rejim Kararı, İhracat Rejim Kararı ve Dış Ticarette Teknik Düzenlemeler ve Standardizasyon Rejimi Kararı ve diğer mevzuatla ihracı ve ithali izne tabi ürünlerin sınır ticaretine konu edilmesi, ilgili mercilerin izni ile mümkündür.
* Üçüncü ülke menşeli ürünlerin sınır ticareti kapsamında ithalatına izin verilmez.
* Sınır ticareti kapsamında, transit ticaret ile Dahilde İşleme Rejimi kapsamında ithalat ve ihracata müsaade edilmez.
Cevap: Ülke Bazında Sınırlama: 2021/4874 sayılı Karar’da da belirtildiği üzere “İthalat Değer Limiti” de denilen bu uygulamaya göre; sınır illerimize komşu bir ülke ile aramızda, bir yılda toplam 150 milyon dolara kadar (Her bir komşu ülke için ithalat değer limiti 150 Milyon ABD Dolarından daha az olarak da belirlenebilir) ithalat sınırı bulunmaktadır.
Sektörler Bazında Sınırlama: Sınır Ticaretinin Uygulanmasına İlişkin 2016/11 sayılı Tebliğ uyarınca İthalat Değer Limiti; CIF ithal kıymeti üzerinden, 75 milyon dolara kadar “Tarım Ürünleri” ve 75 milyon dolara kadar “Sanayi Ürünleri” olmak üzere; ülke bazında yıllık toplam tutarın azami 150 milyon doları geçmemesi kaydıyla, söz konusu sektörel değerlerin ilgili sınır illerine nufüsları oranında paylaştırılması suretiyle tespit edilir. Diğer bir deyişle; ülke bazında belirlenen 150 milyon dolarlık miktarın yarısının tarım ürünleri, diğer yarısının ise sanayi ürünleri için kullanılması şarttır.
Ürünler Bazında Sınırlama: 2021/4874 Sayılı Karar gereğince; İl Değerlendirme Komisyonu tarafından yıl içinde her bir ürün için düzenlenmesi uygun görülecek İthalat Uygunluk Belgelerinin toplam değeri, ilgili sınır ili bazında tarım ve sanayi sektörü için belirlenen yıllık ithalat değer limitinin %5’ ini geçemez.
Menşe Sınırlaması: Sınır Ticaretinin Düzenlenmesine İlişkin 2021/4874 sayılı Karar kapsamında; İthalat işlemlerinde, eşyanın ilgili sınır ülkesinde üretildiğine veya imal edildiğine dair ithalatın yapılacağı ülkenin yetkili makamlarınca düzenlenen menşe şahadetnamesi ilgili gümrüklerce aranır. Yani sınır ticareti kapsamında ithali yapılacak ürün, sınır ticareti yapılacak ülke menşeli olmak zorundadır (Sanayi ürünlerinin ithalatında ibraz edilen menşe şahadetnamesinde, ilgili komşu ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti Büyükelçiliği veya Konsolosluğunun tasdiki gümrük idaresince aranır).
Zaman Sınırlaması: 2021/4874 Sayılı Karar’da belirtildiği üzere; “bir esnaf veya tacir” ya da “STM mağazası” tarafından, 30 gün içerisinde en fazla 75 bin dolara kadar eşya ithal edilebilir.
Soru: Ortak Transit Rejimi ve amacı nedir?
Cevap: Ortak Transit Rejimi; 1987 yılında imzalanan Ortak Transit Sözleşmesine taraf olan ülkeler (AB ve EFTA üyesi ülkeler) arasında eşyanın gümrük vergilerinin askıya alınarak taşındığı rejimdir. Ülkemiz Ortak Transit Sözleşmesine 1 Aralık 2012 tarihi itibariyle taraf olmuştur.
Ortak Transit Rejiminin amacı Sözleşmeye taraf bir ülkede açılan transit beyannamesinin, verilen teminatın ve tanınan basitleştirmelerin bir diğer taraf ülkede de geçerli olması ve bu ülkeye girişte ayrıca bir transit beyanında bulunulmasına gerek kalmadan ortak transit işleminin kesintisiz bir şekilde tamamlanmasıdır.
Ortak Transit Rejimi transit eşyasının işlemlerinin hızlandırılmasını ve basitleştirilmesi sağlayan, dolayısıyla ticaret erbabının zaman kaybetmesini önleyerek maliyetlerinin düşmesini amaçlayan bir sistemdir.
Soru: NCTS nedir?
Cevap: NCTS (Yeni Bilgisayarlı Transit Sistemi), Ortak Transit Rejiminin amacı olan transit işlemlerini hızlandırmak ve basitleştirmek için işlemlerin elektronik ortamda yürütülmesini sağlayan ve 2005 yılında tüm taraf ülkelerde uygulamaya konulan elektronik sistemdir. Söz konusu sistemin daha sonra Sözleşmeye taraf olan ülkelerde kullanılması zorunlu olup ülkemiz de bu sistemi kullanmaktadır.
Kısaca NCTS; transit beyanının sunulmasından rejimin ibra edilmesine kadar olan her aşamanın tamamen elektronik ortamda gerçekleştirildiği, gerek gümrük idareleri arasındaki gerekse gümrük idareleri ile ticaret erbabı arasındaki iletişimin elektronik mesajlar ile sağlandığı ve bu şekilde güvenilir ticaret erbabı için önemli basitleştirmelerin uygulandığı bir programdır.
Soru: Ortak Transit Rejiminin başlıca avantajları nelerdir?
Cevap:
-İşlemlerin hızlandırılması ve basitleştirilmesi,
-İşlemlerin kağıtsız ortamda yürütülmesi (fallback durumu hariç),
-Belirli koşulların sağlanması halinde basitleştirmelerden yararlanılması,
-Teminatların takip edilebilirliği,
-Taraf ülkelerden geçiş kolaylığı,
-Kapsamlı teminat kullanılması halinde, teminatların hızlı bir şekilde düşümünün sağlanması.
Soru: Ortak Transit Rejimi ile ulusal transit rejimi arasındaki fark nedir?
Cevap: Ulusal transit rejimi Türkiye Gümrük Bölgesi içerisinde başlayıp biten transit rejimini ifade etmekte olup TR rejim kodu kullanılmaktadır. Ortak transit rejimi ise Ortak Transit Sözleşmesi kapsamındaki taşımalara ( AB-bir EFTA ülkesi arası, bir EFTA ülkesi-Türkiye arası v.b.) uygulanmakta olup eşyanın topluluk statüsüne göre T1, T2, T2F gibi rejim kodları kullanılır. Eşya, Türkiye Gümrük Bölgesi içinde bir noktadan diğerine ortak transit rejimi kapsamında taşınamaz.
Soru: Ortak Transit Rejiminde hangi basitleştirilmiş usul türlerinden faydalanabilirim?
Cevap:
a) Kapsamlı teminat veya teminattan vazgeçme,
b) Özel tip mühürler,
c) İzinli gönderici,
ç) İzinli alıcı,
d) Belirli taşıma şekillerine özgü usuller;
1) Demiryolu ile taşınan eşya,
2) Havayolu ile taşınan eşya,
Soru: Rejim Hak sahibi kimdir? Rejim hak sahibinin yükümlülükleri nelerdir?
Cevap: Rejim hak sahibi; transit rejimi beyanında bulunan veya hesabına transit rejimi beyanında bulunulan ve transit rejimi kapsamında gümrük idaresine karşı mali olarak sorumlu olan kişiyi tanımlar. Rejim hak sahibi, eşyayı öngörülen süre içerisinde ve gümrük idareleri tarafından eşyanın ayniyetinin tespiti amacıyla alınan önlemlere uymak suretiyle, varış gümrük idaresine sağlam ve noksansız olarak sunmak ve transit rejimine ilişkin hükümlere uymakla yükümlüdür.
Rejim hak sahibinin yukarıda belirtilen yükümlülükleri saklı kalmak üzere, transit rejimine göre taşındığını bilerek eşyayı kabul eden taşıyıcı veya alıcı da, eşyayı öngörülen süre içerisinde ve gümrük idareleri tarafından eşyanın ayniyetinin tespiti amacıyla alınan tedbirlere uymak suretiyle, varış gümrük idaresine sağlam ve noksansız olarak sunmakla yükümlüdür.
Soru: Basitleştirme izni başvuru genel koşulları ve istenen belgeler nelerdir?
Cevap: Basitleştirmelere ilişkin izinlerin verilebilmesi için başvuru sahibinde aşağıdaki şartlar aranır:
a) Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik olmak,
b) Usulsüzlük ve vergi cezaları ile ilgili olarak;
1) Başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden geriye dönük son bir yıl içinde işlem gören beyanname sayısının % 2’sini aşan sayıda vergi kaybına neden olan gümrük mevzuatı ihlali nedeniyle ceza uygulanmamış olması,
2) Başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden geriye dönük son bir yıl içinde işlem gören beyanname sayısının % 5’ini aşan sayıda gümrük mevzuatının ihlali nedeniyle usulsüzlük cezası uygulanmamış olması,
3) Gümrük ve vergi mevzuatları uyarınca ödenmemiş herhangi bir vergi, ceza ve gecikme faizi bulunmaması.
c) Yönetim Kurulu üyeleri, sermayesinin yüzde onundan fazlasına sahip gerçek kişiler ile gümrük ve dış ticaret işlemlerinde temsil yetkisini haiz çalışanlarının; devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk, zimmet, irtikâp, rüşvet, güveni kötüye kullanma (emniyeti suistimal), hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, hileli (dolanlı) iflas, yalan tanıklık (yalan yere şahadet), suç uydurma (suç tasnii) ve iftira suçları ile ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerini aklama suçlarından mülga 1/3/1926 tarihli ve 765 sayılı Türk Ceza Kanunu ile 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununa; vergi kaçakçılığı veya vergi kaçakçılığına teşebbüs suçlarından 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununa; mülga 7/1/1932 tarihli ve 1918 sayılı Kaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanun, mülga 10/7/2003 tarihli ve 4926 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu, 21/3/2007 tarihli ve 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu,19/4/1990 tarihli ve 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu ile 20/2/1930 tarihli ve 1567 sayılı Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında Kanuna, 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanununa, 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanuna, 2313 sayılı Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanuna, 3298 sayılı Uyuşturucu Maddelerle ilgili Kanuna muhalefetten kesinleşmiş ceza veya mahkumiyet kararı bulunmaması,
ç) Basitleştirmelerin usulüne uygun olarak yürütülmesini sağlamak üzere; başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden geriye dönük son bir yıl içinde en az 500 transit beyannamesi (TIR Karnesi dâhil) kapsamı eşyayı transit etmesi veya ilgili basitleştirilmiş usul kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirebileceğine ilişkin bilgi ve belgeleri sunması,
Gereklidir.
Soru: Kapsamlı teminat nedir?
Cevap: Kapsamlı Teminat, bir kişinin birden fazla transit işleminde kullanabileceği bir teminat türüdür. Kapsamlı teminat tutarı, teminat gümrük idaresi tarafından rejim hak sahibi ile işbirliği içinde belirlenen bir referans tutara eşit olur ve referans tutar kadar teminat idaresine teminat mektubu verilir. Kapsamlı teminatın referans tutarı, eşyanın ortak transit rejimine tabi tutulmasından bu rejimin ibra edilmesine kadarki sürede teminatın verilmiş olduğu her bir ortak transit işlemine ilişkin ödenebilecek borç tutarına karşılık gelir. Kapsamlı teminat düşümlü olarak çalışmakta olup başvuru makamı Gümrükler Genel Müdürlüğü’dür.
Soru: Kapsamlı teminat başvuru koşulları nelerdir?
Cevap: Bakınız “Basitleştirme izni başvuru genel koşulları ve istenen belgeler nelerdir? sorusunun cevabına.
Soru: Serbest Bölgede yerleşik firmalar kapsamlı teminat izni sahibi olabilir mi?
Cevap: Serbest Bölgede yerleşik firmalar gerekli koşulları sağlaması halinde kapsamlı teminat izni alabilir.
Soru: Kapsamlı teminatta indirim ve teminattan vazgeçme başvurusu ortak koşulları nelerdir?
Cevap: Gümrük Yönetmeliğin 230 uncu maddesinde belirtilen genel koşulları sağlayan ve kapsamlı teminatta indirim veya teminattan vazgeçme izni için başvuran kişi, 4 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliği ( Transit Rejimi) Ek-9’da yer alan başvuru formu ile birlikte Yönetmeliğin 232 nci maddesinde belirtilen bilgi ve belgelere ilave olarak;
a) Kapsamlı teminatta indirim veya teminattan vazgeçme için söz konusu Tebliğin 11. maddesinde yer alan ek koşullara,
b) Teminattan vazgeçme izni için kağıt usulde işlem yapıldığında kullanılmak üzere talep edilen TC33-Teminattan Vazgeçme Sertifikası adedine,
ilişkin bilgi ve belgeleri sunar.
Kapsamlı teminatta indirim ve teminattan vazgeçme başvuruları en az 2 milyon TL tutarındaki kapsamlı teminat mektupları için yapılır. İzin sahibine ait, teminat gümrük idaresince kabul edilerek sisteme tanımlanmış birden fazla teminat mektubu bulunması durumunda, hangisi için talepte bulunulduğu başvuruda belirtilir.
Kapsamlı teminatta indirim ve teminattan vazgeçme başvurusunda aşağıdaki ortak koşullar aranır:
a) Başvurunun kayda alındığı tarih itibarıyla, son 1 ay içerisinde tescil edilmiş beyannameler hariç olmak üzere, başvuruya konu GRN kapsamında tescil edilen ve nihai statüye getirilmemiş beyanname sayısının, toplam beyanname sayısının %1’ini ve her durumda 200 adeti aşmaması,
b) Başvurunun kayda alındığı tarihten önceki üç yıl esas alınmak suretiyle, ek-11’e uygun olarak yeminli mali müşavir tarafından düzenlenen raporda, başvuru sahibinin genel kabul görmüş muhasebe ilkelerine uygun bir muhasebe sistemine ve şirket büyüklüğüne uygun bir idari örgütlenmeye sahip olduğunun, mali yapısının sağlam olduğunun, yükümlülüklerini karşılayacak yeterli mali kaynağa sahip olduğunun ve referans tutar ile kapsamlı teminat tutarı arasındaki farkı karşılayacak kadar öz kaynağının bulunduğunun gösterilmesi.
Soru: İzinli gönderici nedir?
Cevap: İzinli gönderici, transit beyannamesine konu eşyayı hareket idaresine sunmaksızın ortak transit işlemleri gerçekleştirmek isteyen kişilere ortak transit basitleştirmeleri kapsamında tanınan statüdür.
Soru: İzinli alıcı nedir?
Cevap: İzinli alıcı, ortak transit rejimine tabi eşyayı ve transit refakat belgesini varış idaresine sunmaksızın eşyayı kendi tesislerinde veya belirlenmiş bir başka yerde teslim almayı isteyen kişilere izinli alıcı statüsü verilebilir.
Soru: Transit işlemlerinde UND-GLOBAL, UND-DAC ve DAC-R2 teminat belgelerimi neden kullanamamaktamıyım?
Cevap: Söz konusu teminat belgelerinin kullanımı 31 Aralık 2012 tarihi itibariyle son verilmiştir. Mevcut durumda sadece bireysel ve kapsamlı teminat kullanılabilmektedir.
Soru: NCTS programına veri giriş salonundan mı beyanname göndereceğim?
Cevap: NCTS’e transit beyannamesi gönderebilmek için gümrük idarelerindeki veri giriş salonlarına gelmenize gerek yoktur. NCTS’in internet linki kullanılarak internet bağlantısı bulunan her bilgisayardan NCTS’e transit beyannamesi sunulabilir.
Soru: Transit Refakat Belgesi ve Transit/ Güvenlik Refakat Belgesi nedir?
Cevap: Transit refakat belgesi transit beyanı bilgilerine dayanan ve eşyaya refakat etmek üzere bastırılan belgedir. Hareket gümrük idaresinde eşyanın gümrük işlemleri tamamlanarak sevk edilmesinden önce gümrük memuru tarafından sistemden beyaz A4 kağıt üzerine alınan bir çıktıdır. Sağ üst bölümünde barkod ve MRN adı verilen tescil numarasını taşır.
Soru: EORI nedir?
Cevap: EORI (Economic Operators Registration and Identification) Avrupa Birliği mevzuatı gereği, transit/güvenli refakat belgesi doldurulabilmesi için gerekli olan, firmalara ait bir çeşit kayıt ve kimlik numarasıdır.
Soru: Ortak Transit Rejimine tabi tutacağım eşyayı gümrük idaresine sunmama gerek var mı?
Cevap: İzinli gönderici statüsüne sahip kullanıcıların eşyayı hareket idaresine, izinli alıcı statüsüne sahip kullanıcıların da eşyayı varış idaresine sunmasına gerek bulunmamaktadır. Bunun dışında standart usulde yapılan her ortak transit işleminde eşyanın gümrük idaresine sunulması gerekmektedir.
Transit El Kitabına “Bilgi Bankası”ndan ulaşılması mümkündür.
Cevap: Özet beyan, eşyayı Türkiye Gümrük Bölgesine getiren veya eşyanın gümrük bölgesine taşıma sorumluluğunu üstlenen kişi (bu sayılan kişiler taşıyıcı tanımına girmektedir) tarafından verilebilir. Bu kişilerin yükümlülükleri saklı kalmak kaydıyla özet beyan bu kişiler adına hareket eden kişi, eşyayı yetkili gümrük idaresine sunabilen veya eşyanın sunulmasını sağlayan kişi ya da bu sayılan kişilerin temsilcisi tarafından verilebilir.
Bu çerçevede, taşıma şekline göre farklılık arz etmeksizin, eşyayı Türkiye Gümrük Bölgesine getiren taşıma aracının kullanıcısı/işleticisi tarafından özet beyan verilebileceği gibi, taşıyıcı dışında taşıyıcının temsilcisi tarafından da verebilir.
Bunun yanında, özet beyan, taşıyıcı (eşyayı Türkiye Gümrük Bölgesine getiren veya eşyanın gümrük bölgesine taşıma sorumluluğunu üstlenen kişi) dışında üçüncü kişilerce de verilebilir. Bu durumda, özet beyan taşıyıcı adına değil, onun yerine veriliyor demektir.
Cevap: Eşyanın yüklendiği aracın, aktif taşıma aracı olarak bağımsız şekilde hareket edecek nitelikte olduğu ve bu aracın başka bir araçla Türkiye Gümrük Bölgesine taşındığı kombine taşımacılıkta, özet beyanı verme yükümlülüğü taşınan taşıma aracının işleticisine aittir.
Bu durumda, eşya ile yüklü bir kara taşıtının gemi ile Türkiye Gümrük Bölgesine taşındığı kombine taşımacılıkta (Ro-Ro taşımacılığı) özet beyanı, eşyanın yüklü olduğu kara taşıtının işleticisinin vermesi gerekmektedir.
Cevap: Deniz veya hava taşımacılığında, taşıma aracının paylaşımı veya taşıma işleminin sözleşme (slot agreement gibi) kapsamında yapılması durumunda, özet beyan verme yükümlülüğü, taşıma işlemini taahhüt ederek eşyanın araçta taşınması için taşıma belgesi düzenleyene aittir.
Diğer bir deyişle, söz konusu anlaşmayı yapan deniz taşımacılarının her biri tarafından gemide taşıdıkları eşya için deniz konşimentosu düzenlenebilir ve her biri birer deniz taşıyıcısı haline gelir. Bu durumda, özet beyan verme yükümlülüğü, gemi taşımacılığını paylaşan ve taşıdıkları eşya için konşimento düzenleyebilen her bir taşıyıcıda bulunmaktadır.
Cevap: Özet beyanın, giriş gümrük idaresine, veri işleme tekniği yoluyla verilmesi gerekmektedir. Giriş gümrük idaresi, eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine getirildiği ve risk analizine dayalı giriş kontrolüne tabi tutularak sevk işlemlerinin yapıldığı gümrük idaresidir.
Ancak, deniz veya hava taşıtlarının Türkiye Gümrük Bölgesinde birden fazla liman veya havalimanına uğraması halinde, özet beyan, eşyanın boşaltılacağı liman veya hava limanındaki gümrük idaresine verilir.
Cevap: Özet beyan verme süreleri, taşıma şekline göre belirlenmiş olup aşağıda yer almaktadır:
1- Deniz taşımacılığında,
b) Dökme ve ambalaj halindeki eşya için, uzak limanlarda, Türkiye Gümrük Bölgesindeki ilk varış limanına gelmeden en az dört saat önce,
(c) Karadeniz ya da Akdeniz üzerindeki yabancı ülke limanları ile Türkiye Gümrük Bölgesindeki limanlar arasında taşınan eşya için ilk varış limanına gelmeden en az iki saat önce,
b) Uzun mesafeli (4 saatten uzun mesafeler) uçuşlarda, Türkiye Gümrük Bölgesinde ilk havalimanına inilmesinden en az dört saat önce,3- Demiryolu taşımacılığında, giriş gümrük idaresine varılmasından en az iki saat önce,
Deniz veya hava taşıtlarının, Türkiye Gümrük Bölgesinde birden fazla liman veya havalimanına uğraması halinde, örneğin yakın limandan gelen geminin ilk önce Mersin’e sonra İzmir’e ve sonra da Derinceye uğrayacak olması halinde, Mersin’e gelmeden iki saat önce hem Mersin, hem İzmir ve hem de Derinceye boşaltılacak eşya için özet beyanların verilmesi gerekmektedir.
Kombine taşımacılıkta, gemide taşındıktan sonra limana inen ve “aktif taşıma aracı” haline gelen kara taşıtındaki eşya için de özet beyan verme süresi, gemi taşımacılığı için belirlenen süredir. Örneğin, yakın limandan gelen bir gemideki eşya yüklü TIR aracı için özet beyanın ilk varış limanına gelmeden en az iki saat önce verilmesi gerekmektedir.
Özet beyanın taşıyıcı değil, üçüncü bir kişi tarafından verilmesi halinde, taşıyıcı özet beyan verme sürelerine uyulması konusunda üçüncü kişiden taahhüt almalıdır, çünkü taşıyıcı özet beyanların zamanında verilmesini sağlamak durumundadır.
Cevap: Aşağıda belirtilen eşya için özet beyan aranmaz:
a) Elektrik enerjisi,
b) Boru hattı ile gelen eşya,
c) Elektronik medya içerenler dahil, mektup, posta kartı ve basılı yayınlar,
ç) Uluslararası Posta Sözleşmesi kapsamında taşınan eşya,
d) Paletler, konteynerler ve bir taşıma sözleşmesi çerçevesinde denizyolu, havayolu, demiryolu ve karayolu vasıtasıyla taşınan eşya hariç, 175, 176 ve 177 nci maddeler uyarınca başka bir yolla gümrük beyanı yapılan eşya,
e) Yolcu eşyası,
f) Paletler, konteynerler ve bir taşıma sözleşmesi çerçevesinde denizyolu, havayolu, demiryolu ve karayolu vasıtasıyla taşınan eşya hariç, 169, 170 ve 171 inci maddeler uyarınca sözlü beyanı uygun bulunan eşya,
g) ATA Karnesi ve Gümrüklerden Geçiş Karnesi (CPD) kapsamı eşya,
ğ) TIR karnesi kapsamı eşya,
h) Bakanlığın kaçakçılıkla mücadele görevi ve Genelkurmay Başkanlığı, Milli Savunma Bakanlığı, kuvvet komutanlıkları, Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı ile Emniyet Genel Müdürlüğünün münhasıran asli görevleri ile ilgili olarak ve hizmet ifasında kullanılmak üzere kendilerine ait taşıtla veya yalnızca kendi yetkililerinin kullanımına mahsus taşıtlarla Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen ve Türkiye Gümrük Bölgesinden çıkarılan silahlar ve askeri malzeme,
ı) 19 Haziran 1951’de Londra’da imzalanan Kuvvetlerin Statüsü Hakkında Kuzey Atlantik Anlaşmasına Taraf Devletler Arasındaki Sözleşme ile öngörülen Form 302 kapsamı eşya,
i) 18 Nisan 1961’de diplomatik ilişkiler hakkında imzalanan Viyana Sözleşmesi, 24 Nisan 1963’de imzalanan konsolosluk ilişkileri hakkında Viyana Sözleşmesi veya diğer konsolosluk sözleşmeleri veya 16 Aralık 1969’da imzalanan özel görevler hakkında New York Sözleşmesine göre muafiyet tanınan eşya,
j) Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik kişilerce işletilen üretim veya sondaj platformları için Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen ve Türkiye Gümrük Bölgesinden çıkarılan aşağıdaki eşya,
1) Yapım, onarım, bakım veya değiştirme amacıyla bu tür platformların bünyesine dahil edilen eşya,
2) Bu platformları teçhiz etmek veya donatmak üzere kullanılan eşya,
3) Bu platformlarda kullanılan veya tüketilen malzeme ve,
4) Bu platformların zararsız atık maddeleri
Cevap: Özet beyan verilmesine ilişkin olarak belirlenen sürelerde, transit rejimi kapsamında Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eşya için verilen bilgiler, özet beyan için gerekli bütün unsurları içermesi ve elektronik ortamda giriş gümrük idaresine sunulması veya bu bilgilerin bilgisayar ağları kullanılarak değişiminin gerçekleşmesi halinde, özet beyan olarak kullanılabilir. Bu durumda ayrıca özet beyan aranmaz.
Buna göre, kara sınır kapılarında özet beyan verilme süreleri içerisinde transit beyannamesi verilmesi halinde ayrıca özet beyan aranmayacaktır.
Cevap: Gümrük idaresinin bilgisayar sisteminin çalışmaması halinde özet beyan yazılı olarak verilir. Yazılı olarak verilen özet beyan bilgilerinin bilgisayar sisteminin çalışmasını müteakiben en geç takip eden iş günü içerisinde sisteme girilmesi gerekmektedir.
Özet beyanın yazılı olarak verildiği durumlarda, Gümrük Yönetmeliğinin 10/A nolu ekinde yer alan Emniyet ve Güvenlik Belgesi formu kullanılır. Özet beyan kapsamı gönderinin birden fazla kalemden oluşması halinde, Emniyet ve Güvenlik Belgesi formuna 10/B nolu ek yer alan kalem listesi eklenir.
Özet beyanın yazılı olarak verilmesi durumunda, gerekli görülmesi halinde, yükleme listeleri ve diğer belgeler de ibraz edilir.
Cevap: Denizyolu ve havayolu taşımacılığında, Türkiye Gümrük Bölgesine girilirken kullanılan taşıma aracının işleticisi veya temsilcisi tarafından eşyanın boşaltılacağı gümrük idaresine ulaşıldığında yapılan ve boşaltılacak eşya için düzenlenen özet beyanların tespiti için gereken bilgileri içeren bildirimdir. Taşıma aracının gümrük idaresine varışıyla birlikte zaman kaybedilmeden taşıyıcı tarafından elektronik yolla gümrük idaresine “varış bildirimi”nin gönderilmesi gerekmektedir.
Varış bildirimi, eşyayı ve getirildiği taşıma aracını giriş gümrük idaresine tanıtmak amacıyla verilir ve bu nedenle bir önce sunulan giriş özet beyanının tanımlanması için gerekli olan bilgileri içermek zorundadır. Bu bilgiler, eşyaya ve taşımaya ilişin genel bilgilerdir. Varış bildirimi, özet beyanın aksine sadece taşıyıcı tarafından verilir.
Deniz ve hava yolu taşımacılığında varış bildirimi sunulması zorunlu iken karayolunda ve demiryolunda bu yükümlülük eşyanın sunulmasıyla yerine getirilir.
Cevap: Çıkış özet beyan, Gümrük Yönetmeliğinde belirlenen özet beyan aranmayacak haller ve gümrük beyannamesi aranan haller dışında, çıkış gümrük idaresine (ihracat gümrük idaresi değil) verilir.
Cevap: Türkiye Gümrük Bölgesini terk ederken kullanılan taşıtın işleticisi veya temsilcisinin, taşıtta taşınan tüm eşyayı kapsayacak şekilde çıkış gümrük idaresine (ihracat gümrük idaresi değil) taşıtın çıkışına ilişkin olarak yaptığı bildirimdir.
Kara sınır kapılarından transit rejimi kapsamında Türkiye Gümrük Bölgesini terk edecek taşıma aracı için çıkış bildiriminde bulunulmaz. Bu durum dışında, Türkiye Gümrük Bölgesini terk eden tüm taşıma araçları için çıkış bildirimi yapılması gerekmektedir.
Çıkış bildiriminde, taşınan eşya için daha önce düzenlenmiş olan gümrük beyannamesi, beyanname yerine geçen belge veya özet beyanın tespiti için gerekli bilgiler ile taşımaya ilişkin bilgilerin yer alması gerekmektedir.
Cevap: Varış bildiriminin, Türkiye Gümrük Bölgesine boşaltılacak eşya için düzenlenen özet beyanların tespiti için gereken bilgileri içermesi gerekmekte olup Türkiye Gümrük Bölgesinde boşaltılmayan ve varış yeri başka bir ülke olan eşyanın varış bildiriminde beyan edilmesi söz konusu değildir.
Cevap: Göndericinin mülkiyetindeki (shipper owned) veya gemi hat işleticisine ait olan boş konteynerler, gemiden indirilecek ise, özet beyan ve varış bildiriminde yer alacaktır.
Gemide tutulacak, dolayısıyla gemiden indirilmeyecek boş konteynerler özet beyanda ve varış bildiriminde yer almayacaktır.
Cevap: Bu durumda, gemide konteyner ile taşınan eşya için, uzak limanlarda, hareket limanında eşyanın gemiye yüklenmesinden en az yirmi dört saat önce, yakın limanlar için ilk varış limanına gelmeden en az iki saat önce özet beyan verilmesi gerekmektedir.
Aynı gemide taşınan dökme ve ambalaj halindeki eşya için ise uzak limanlardan gelmesi halinde, Türkiye Gümrük Bölgesindeki ilk varış limanına gelmeden en az dört saat önce, yakın limanlardan gelmesi halinde ilk varış limanına gelmeden en az iki saat önce özet beyan verilmesi gerekmektedir.
Dolayısıyla, özet beyan verme açısından aynı gemide taşınan konteyner ve diğer yük için ayrı ayrı süreler geçerli olacaktır.
Cevap: Özet beyan, eşyanın boşaltılacağı liman veya hava limanındaki gümrük idaresine verildiğinden ve varış bildirimi, boşaltılacak eşya için düzenlenen özet beyanların tespiti için gereken bilgileri içereceğinden FROB yükler özet beyana ve varış bildirimine dahil edilmeyecektir.